میلگرد بستر چیست؟
میلگرد بستر المانی فولادی است که در بند دیوار قرار می‌گیرد. اگرچه میلگرد بستر می‌تواند یک میلگرد آجدار معمولی باشد، اما معمولا میلگردهای بستر به صورت دو مفتول ساده و یا آجدار هستند که توسط یک مفتول میانی به یکدیگر متصل می‌شوند. اگر مفتول میانی به شکل 7 و 8 باشد، میلگرد بستر از نوع خرپایی بوده و اگر به شکل عمود بر مفتول‌های طولی باشد، میلگرد بستر از نوع نردبانی خواهد بود. میلگردهای بستر خرپایی از سختی بیشتر برخوردار هستند و استفاده از آن نسبت به میلگردهای بستر نردبانی اولویت دارد.
لازم است میلگرد بستر به شکل کامل در داخل ملات بستر مدفون شود تا از طریق ملات، پیوستگی میان میلگرد بستر و واحدهای بنایی برقرار گردد. میلگرد بستر اولیه به صورت مفتول‌های ساده بودند و با مرور زمان ارتقا یافته و امروزه به صورت آجدار استفاده می‌شوند. آجدار شدن میلگرد بستر باعث مقاومت بیشتر در برابر نیروهای وارده به دیوار، درگیری بیشتر با مصالح، بالا بردن مقاومت کششی ملات یا چسب‌های دیوار می‌شود. این تغییرات همچنین باعث دوخت بلاک‌ها و یکپارچگی دیوار شده و هنگام وقوع زلزله لرزش‌های دیوار گرفته می‌شود.
مزایا و کاربرد میلگرد بستر
- کنترل عرض و فواصل ترک‌های ناشی از جمع‌شدگی و تغییر شکل‌های حرارتی
- افزایش مقاومت و شکل‌پذیری خمش خارج از صفحه دیوار
- افزایش مقاومت برشی داخل صفحه دیوار
- افزایش انسجام دیوار در حین زلزله و جلوگیری از فروریزش خارج از صفحه
- بهبود شکل‌پذیری دیوار
- برقراری اتصال مکانیکی برای نمای بنایی (آجری یا سنگی)
- عدم نیاز به استفاده از واحدهای بنایی با هندسه ویژه
- عدم نیاز به تزریق دوغاب عدم نیاز در تغییر روند ساخت دیوار
- امکان تعبیه به صورت قائم در دیوار
- اتصال دیوارهای دو لایه به یکدیگر
- تامین تسلیحات مورد نیاز اطراف بازشوها
- طول وصله و طول مهاری کم به دلیل کوچک بودن قطر مفتول و ساختار شبکه‌ای میلگرد بستر
- امکان برقراری اتصال در دیوارهای متقاطع با استفاده از میلگرد بستر
الزامات عمومی لرزه‌ای میلگرد
طبق ضابطه 729، میلگر بستر باید قبل از پخش ملات بر روی واحدهای بنایی قرار داده شده و سپس ملات بر روی آن و واحدهای بنایی پخش شود. سایر وسایل فولادی که به منظور اتصالات دیوار استفاده می‌شوند (بست‌ها، قلاب‌ها و …) اگر در معرض سیکل‌های رطوبتی شدید (بیش از 75%) باشند، لازم است گالوانیزه و یا از فولاد ضد زنگ ساخته شده باشند.
دیوارهای غیرسازه‌ای داخلی و پیرامونی باید از سیستم باربر جانبی به نحو مناسبی جدا شوند، به طوری که تنها نیروی وارده به آن‌ها در حین زلزله، نیروی ناشی از اینرسی خود دیوار باشد. در صورتی که دریفت غیرالاستیک طبقه در زلزله طرح از 0.003 تجاوز نکند، اتصال مستقیم دیوارهای غیرسازه‌ای به سازه اصلی بلامانع است.
دیوارهای غیرسازه‌ای لازم است در جهت افقی و یا در جهت قائم (نه هر دو) دارای حداقل تسلیحات به صورت زیر باشند:
دیوار در جهت افقی دارای حداقل میلگرد بستر خرپایی یا نردبانی با قطر مفتول 4 میلیمتر باشد به طوری که میلگردهای بستر در فواصل حداکثر برابر 500 میلی متر یا دو ردیف (هر کدام کمتر بود) در ارتفاع دیوار توزیع شده باشند.
تعبیه میلگرد قائم به قطر حداقل 13 میلیمتر و توزیع آن در هر 1200 میلیمتر از طول دیوار.
در دیوارهایی که دهانه آن‌ها صرفا به صورت افقی است لازم است از میلگرد بستر حداقل و در دیوارهایی که دهانه آن‌ها صرفا به صورت قائم است، باید از آرماتور حداقل قائم استفاده شود. در صورتی که دیوار دارای عملکرد دو طرفه باشد (وجود تکیه‌گاه در سه یا چهار لبه دیوار)، استفاده از هر یک از آرماتورهای حداقل قائم یا افقی مجاز است.
اجزای تشکیل دهنده میلگرد بستر
- میلگرد بستر
- قلاب
- گیره نبشی منقطع
میلگرد بستر
مطابق مبحث هشتم مقررات ملی، میلگرد بستر از یک جفت مفتول طولی تغییر شکل یافته که مفتول‌های عرضی به صورت نردبانی یا خرپایی به آن جوش شده‌اند تشکیل شده و در ابعاد مناسب برای قرارگیری در درزهای ملات بین ردیف‌های واحدهای بنایی نصب می‌شود و باید دارای حداقل یک سیم عرضی به قطر 3 میلیمتر باشد.
سیم‌های طولی میلگرد بستر باید کاملا در ملات یا دوغاب مدفون شود، حداقل پوشش برای حالتی که در معرض خاک یا هوا باشد برابر با 16 میلیمتر و برای حالتی که در معرض خاک یا هوا نمی‌باشد برابر 13 میلیمتر است.
میلگرد بستر باید از نوع فولاد ضد زنگ باشد و در سازه‌ای که در معرض خاک یا هوا قرار دارد و یا در دیوارهای داخلی که در معرض میانگین رطوبت نسبی بیش از 75 درصد است، باید توسط روکش گالوانیزه یا اپوکسی در برابر خوردگی محافظت شود. تمام میلگردهای بستر باید از فولاد گالوانیزه و ضد زنگ باشند.
گیره یا اتصالات
گیره قطعه فولادی است که به ستون متصل می‌شود و قابلیت تحمل نیروهای کششی و تا حدودی پیچشی را دارد. این قطعه به واسطه قلاب در دیوار بنایی به منظور درگیری میلگرد بستر کار شده در دیوار با ستون استفاده می‌شود. گیره فولادی است و ترجیحا به صورت گالوانیزه استفاده می‌شود. در برخی دیوارهای بجای گیره از نبشی منقطع نیز استفاده می‌شود. گیره می‌تواند با توجه به نوع کار دارای اشکال مختلف باشد.
قلاب
قلاب قطعه فولادی به منظور درگیری دیوار با ستون طراحی شده است. قلاب میلگرد بستر موجود در دیوار بنایی را به گیره و یا نبش منقطع نصب شده در ستون درگیر می‌کند. این قطعه از جنس فولاد است و ترجیحا به صورت گالوانیزه استفاده می‌شود.
در صورت تمایل به دریافت مشاوره در زمینه طراحی و اجرای ساختمان فرم زیر را کامل کنید تا کارشناسان ما در اسرع وقت با شما تماس بگیرند.
